Modern Kölelik

Modern köleliğin işçilik ile alakası yok

Modern kölelik deyince birçok kişinin aklına "işçilik" geliyor. Gerçekten de Karl Marx işçiliği kölelik olarak vasıflandırmıştı. Ancak bu yaklaşım elbette doğru değildir. Köle ile işçinin kıyaslanması çok yanlıştır.

İşçi ile köle arasındaki en önemli fark şudur: 

İşçinin malı azdır, köle ise maldır. Kölenin malı olamaz çünkü zaten kendisi başkasının malıdır. 😃

Kölelik bir kazanç sorunu değil bir varoluş sorunudur. Köle başkasının mülküdür. Bağımsız bir kişiliğe sahip değildir. Bu bağımlılık işçinin sonuçlarına katlanamadığı için patrona bağımlı olması gibi değildir. Çünkü işçinin boynunda kölede olduğu gibi bir kanun tasması yok. İşçi bağımsız karar veremiyorsa kendi korkuları yüzündendir. Konforundan feragat etmek istememesindendir. Ama köle istese de bağımsız bir karar veremez.

Dolayısı ile işçinin sömürülmesi salt emek ihlali iken kölelik doğrudan benliğin ve kişiliğin gasbıdır. Kölenin ekonomik sorunu olmayabilir. Zengin birinin kölesi oldukça iyi şartlar altında yaşayabilir ama bu onun köle olduğu gerçeğini değiştirmez.

Kölenin bir sahibi vardır ve onun bir kişiliği ve iradesi yoktur o bir maldır. Alanır satılır, kimse ona herhangi bir konuda bir şey sormaz, onun bir kararı, reyi, oyu, söz hakkı yoktur. Kendisi ile ilgili hiçbir karar veremez. Sahibinin malıdır ve tamamen onun keyfine ve iradesine amadedir. Eğer kadınsa sahibi onu nikahlamaksızın onunla yatabilir. Ondan sıkılınca da başkasına satar. 

Modern Kölelik nedir?

Kölelik tüm dünyada yasal olarak kalkmış olsa da malesef uygulamada hala çok yaygın olarak mevcuttur.

Modern kölelik genellikle insan ticareti, zorla alıkoyma, fuhuş amaçlı kadın ticareti, zorla yaptırılan çocuk askerliği, ev köleliği, borç işçiliği ve ırkçılığa bağlı olarak sömürgecilik, kadınları ve çocukları zorla evlendirme vb gibi yasadışı olarak icra edilen uygulamalardır.

Ev köleliğine bir örnek vereyim:

Ben Köleyim (I Am Slave) (2010) isimli bir filmde Sudan'da kaçırıp yasadışı yollarla İngiltere'ye görütürülen ve orada bir aileye ev kölesi olarak satılan Mande Nazer isimli genç bir kızın dramı anlatılıyor.

Filmin sonunda şu ifadeler yer alıyor: "Mande Nazer'in ve hâlâ konuşamayan kölelerin yaşamından esinlenilmiştir. Bugün Londra'da beş binin üzerinde genç kadının köle olarak yaşadığına dair kanıt vardır. Uluslararası raporlara göre Sudan'da yirmi bin insan köleleştirilmiştir. Köle alımı devam etmektedir."

İngiltere'de 2015 yılında kölelik uygulamaları ile daha etkin bir mücadele için "Modern Kölelik Yasası" çıkarılması da bunun ne kadar yaygın olduğunu gösteren önemli bir göstergedir.

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Walk Free ve Uluslararası Göç örgütü (IOM) 2021'de yayımladığı Küresel Kölelik Endeksi raporunda bugün dünya üzerinde 50 milyondan fazla köle bulunduğu görülmektedir.

Bu konuda daha geniş okuma yapmak isteyenler aşağıdaki linklere bakabilirler.

Modern köleliğin ülkelere göre haritası. Mutlaka bakın:
https://www.walkfree.org/global-slavery-index/

BBC raporu: Köleliğe karşı mücadelenin neresindeyiz?
https://www.bbc.com/turkce/haberler/2012/10/121019_slavery

Türkiye modern kölelikte 2018'de 48. sırada iken 2021'de 5. sıraya gerilemiş.
https://www.dogrulukpayi.com/bulten/turkiye-kuresel-kolelik-endeksi-nde-dunyada-besinci-sirada

Zülfiye Zeynep Bakır'in 2016'da Insamer dergisinde yayınlanmış Modern Kölelik makalesi
https://www.insamer.com/tr/modern-kolelik_340.html

Hangi ülkede ne kadar köle var?
https://www.dunyahalleri.com/dunyada-hala-46-milyon-kole-var

2016'daki Küresel Kölelik Endeksi raporuna göre Türkiyede 480 bin köle var. 2021'de 5. sıraya gerilediğimize göre bu sayı katlanmış olması gerekir.
https://www.odatv4.com/guncel/turkiyede-480-bin-kole-yasiyor-3105161200-95099
https://t24.com.tr/haber/turkiyede-480-bin-modern-kole-var,411833
https://www.genel-is.org.tr/insanligin-durumu-167-ulkede-458-milyon-kole-yasiyor,2,12708

Bu da ChatGPT ile bu konuda yaptığım konuşma
https://chat.openai.com/share/922a6ecc-93f2-4471-9201-55f3f9438a83