Afganistan ve Pakistan neden savaşıyor?

Afganistan ve Pakistan arasında sınır çatışmaları yaşanıyor ve iki müslüman komşu ülke birbirine düşmanca davranıyor.

Bunun nedeni olarak birçok sorun var. İki ülke ve iki halk arasında çok katmanlı bir problem ağı mevcut. O yüzden hangisinin haklı olduğuna karar vermek zor.

- Öncelikle en büyük sorun mülteci sorunu. Pakistan'da 30-40 yıllık ve 2-3 milyon nüfusu bulan bir Afgan mülteci kitlesi var. 2021'de Taliban'ın iktidara gelişi ile birlikte yaklaşık 500 bin-1 milyon arası bir mülteci dalgası daha oldu. 2023'ten bu yana ise Pakistan bu mültecileri Afganistan'a sınır dışı ediyor. Şimdiye kadar 1 milyondan fazla kişiyi deport etti. Bunların bir kısmı gönüllü dönmüş olabilir. Pakistan tüm Afgan mültecileri 2025'in sonuna kadar göndermek istiyor (Ümit Özdağ duymasın), bu da yaklaşık 3 milyon mülteci demektir. Bu Afganistan için çok ciddi bir insani krize dönüşecek anlamına da geliyor. (Bence bu olayda Pakistan haksız)

- Terör sorunu, Pakistan Talibanı adı verilen bir örgüt Pakistan'a karşı mücadele ediyor. Bunlar etnik olarak Afgan, ulus olarak Pakistanlıdır. Ayrıca Pakistan Afgan mülteciler arasında da bu örgüt ile irtibatlı kişiler olduğunu ve Afgan mültecilerin terör ürettiğini iddia ediyor. Taliban ise bundaki Afgan mülteci rolünü reddediyor. (Ümit Özdağ bunu da duymasın). (İkisi de haklı veya durum ortada)

- Pakistan terör örgütlerinin Afganistan'da üslendiğini (PKK'nın Kuzey Irak'ta üslenmesi gibi düşünün) iddia ediyor ve sık sık Afganistan'ın içine doğru askeri operasyonlar ve hava bombardımanı düzenliyor. Afganistan da misilleme olarak sınırdaki Pakistan karakollarına saldırıyor. (Hangisi haklı hangisi haksız karar veremedim, ortada)

- Afganlılar Pakistan ve Afganistan arasındaki Durand hattının 1893'te İngiliz sömürgecileri tarafından dayatıldığını ve bir Afgan milleti olan Peştunları böldüğünü iddia ediyor. Dolayısı ile 100 yılı aşkın bir süredir Afganlılar bu sınırı kabul etmiyorlar. Taliban da iktidara geldiğinde bu sınırı kabul etmedi. Bu da iki ülke arasındaki ciddi bir sorundur. (Bence bu konuda Afganlar haksız)

- Taliban iktidara geldiğinde Pakistan'a bağlı olmayan bağımsız bir politika izledi. İran'la Rusya ile Çinle Hindistan ile ilişkilerini geliştirmeye çalıştı. Özellikle Hindistan'la ilişkilerini geliştirmesi Pakistan ile gerilime sebep oldu. (Pakistan haksız olabilir veya ortada)

Bunun gibi ve buna yakın birçok sorun var. Sorunların tarihi, jeopolitik, dini, etnik, ekonomik, güvenlik, insani, ideolojik katmanları var. Onun için ben tam karar veremedim, ama sanki Pakistan haksız. O kadar mülteciyi bu kadar kısa sürede deport etmesi, zorla göndermesi çok ciddi bir insani krize sebep olacaktır. Bu, kardeşlik hukukuna da müslüman hukukuna da ve insan haklarına da uymaz.