Nutuk ne anlatıyor?

 Nutuk'u 2000'li yıllarda hızlıca bakarak okumuştum şimdi gündem üzerine yine hızlıca göz gezdirdim. 

Nutuk Atatürk'ün 1927'de CHP kurultayında yaptığı uzun bir konuşmanın metnidir. Atatürk Samsun'a çıkışından itibaren mücadelesi ile ilgili sanki tuttuğu notları aktarmıştır. Çünkü çok detaylıdır ve günlük olarak düzenli bir şekilde yazıldığını gösteriyor. Daha sonra da buna çeşitli belgeler eklenmiştir. 

Aslında Nutuk'ta düşünce namına fazlaca bir şey bulunmuyor. Fakat benim dikkatimi çeken siyasi strateji ve manevralarda gösterdiği maharet. Atatürk düşünsel ve askeri alanda vasatken siyasi alanda tam bir dehadır.

Bununla ilgili birçok örnekler verebilirim. Fikri vasatlığına misal şapkayı medeniyet, fesi gericilik simgesi görmesi, bu konuda idamlara varan devlet baskısını göstermesi fikri bakımdan ne kadar yüzeysel ve zayıf olduğunu gösterir. Şapka Avrupa köylüsünün serflerinin (bizdeki maraba) kullandığı bir şeydi. Şapkanın gelişim ve modernleşme ile alakası yoktur. Fakat fes tam tersine yenileşme ile alakalıydı. Sultan 2. Mahmut geleneksel çizgiye karşı çıkarak bürokratik modernizasyonu sağlamak için fes uygulamasını getirmiştir. Fese gericilik demek, 2. Mahmut'un yenilikçiliğine gericilik demektir.

Nutuk'un üslubu genel olarak çok serttir. Özellikle padişaha ve Osmanoğullarına çok ağır hakaretler eder. Aşağılık soysuz alçak hain vb gibi hiç diplomatik olmayan ifadeleri sık sık kullanır. Vahdettin kaçmayıp dirense onu idam etmek için gözünü bile kırpmazdı. İhtilalden sonra Fransa'da kral Rusya'da çar idam edilmedi mi? 

Nutuk yıllar önce TDK tarafından günümüz Türkçesine sadeleştirildi. Fakat yine de onu anlamak ve okunuşundan keyif almak için iyi bir inkılap tarihi bilginiz olması gerekir.