Kent İttifakı veya Kent Uzlaşısı

Erik Jan Zürcher'in Modernleşen Türkiye'nin Tarihi kitabından sonra Lenin'in Kır Yoksullarına kitabını okudum. 100 sayfa cıvarında ince bir kitap. 1903'te yazılmış. Serflik döneminden sonra hala ezilmekte olan köylü proleteryasını inceliyor ve onlara hitap ediyor.

Lenin bir aksiyon adamı ve aynı zamanda güçlü bir hatiptir. Eserlerinde Karl Marx ve Engels gibi felsefi derinliği olmasa da sağlam bir mantığı kitlesel ikna kabiliyeti var. 

Kitapta dikkatimi çeken bir şeyi sizinle paylaşmak için yazdım bunu:

Lenin köylü proleteryasının ve kır yoksullarının kentteki sanayi işçileri ile birlikte hareket etmesinin tek kurtuluş yolu olduğunu söyler. Bir kaç yerde kullandığı kavram da KENT İTTİFAKI. Ona göre kırdakiler ve şehirdekiler o ittifak ile birlikte hareket etmeden sosyalizm gelmeyecektir.

DEM Partinin Kent Uzlaşısı dediği şeyin bununla bir bağlantısı olabilir mi? 😃

Devamı >>

Nutuk ne anlatıyor?

 Nutuk'u 2000'li yıllarda hızlıca bakarak okumuştum şimdi gündem üzerine yine hızlıca göz gezdirdim. 

Nutuk Atatürk'ün 1927'de CHP kurultayında yaptığı uzun bir konuşmanın metnidir. Atatürk Samsun'a çıkışından itibaren mücadelesi ile ilgili sanki tuttuğu notları aktarmıştır. Çünkü çok detaylıdır ve günlük olarak düzenli bir şekilde yazıldığını gösteriyor. Daha sonra da buna çeşitli belgeler eklenmiştir. 

Aslında Nutuk'ta düşünce namına fazlaca bir şey bulunmuyor. Fakat benim dikkatimi çeken siyasi strateji ve manevralarda gösterdiği maharet. Atatürk düşünsel ve askeri alanda vasatken siyasi alanda tam bir dehadır.

Bununla ilgili birçok örnekler verebilirim. Fikri vasatlığına misal şapkayı medeniyet, fesi gericilik simgesi görmesi, bu konuda idamlara varan devlet baskısını göstermesi fikri bakımdan ne kadar yüzeysel ve zayıf olduğunu gösterir. Şapka Avrupa köylüsünün serflerinin (bizdeki maraba) kullandığı bir şeydi. Şapkanın gelişim ve modernleşme ile alakası yoktur. Fakat fes tam tersine yenileşme ile alakalıydı. Sultan 2. Mahmut geleneksel çizgiye karşı çıkarak bürokratik modernizasyonu sağlamak için fes uygulamasını getirmiştir. Fese gericilik demek, 2. Mahmut'un yenilikçiliğine gericilik demektir.

Nutuk'un üslubu genel olarak çok serttir. Özellikle padişaha ve Osmanoğullarına çok ağır hakaretler eder. Aşağılık soysuz alçak hain vb gibi hiç diplomatik olmayan ifadeleri sık sık kullanır. Vahdettin kaçmayıp dirense onu idam etmek için gözünü bile kırpmazdı. İhtilalden sonra Fransa'da kral Rusya'da çar idam edilmedi mi? 

Nutuk yıllar önce TDK tarafından günümüz Türkçesine sadeleştirildi. Fakat yine de onu anlamak ve okunuşundan keyif almak için iyi bir inkılap tarihi bilginiz olması gerekir.

Devamı >>

CHP Kurultayındaki Papandreou

CHP'nin bugün kurultayı vardı. Eski Yunanistan başbakanı Yorgo Papandreou da misafir imiş ve Özgür Özel ile birlikte basın açıklaması yaptılar. Papandreou "Özgür Özel ve Ekrem İmamoğlu ile gurur duyuyoruz. Bu mücadele otokrasi ile demokrasi arasındaki mücadeledir" dedi. 

Papandreou ne alaka la 😃

Yunanistan ile çözülememiş bir ton ciddi sınır, egemenlik ve güvenlik sorunlarımız var ama sen onu yanına alıp iç politikada taraf yapıyorsun?

Filistin direniş örgütü Hamas'a terörist diyen, Mahmut Abbas TBMM'ye geldiğinde gizlenip ortada görünmeyen Özel'e bak sen. 

Özgür hızını alamayıp aynı konuşmada "ben iğne ile kazarak AB yolunu açmaya çalışıyorum ama Erdoğan kürekle kapatıyor" dedi. 😆

(Gülücüklerimi mazur görün çünkü gerçekten komik)

Keşke Eczacı Özgür Özel farmakolojinin yanında biraz da siyasi tarih okusaydı. Çünkü Türkiye'nin AB yoluna taş koyan gerçekten Yunanistan'dı. Hele Avrupa Birliği 2008'de Güney Rum Cumhuriyetini tüm Kıbrıs'ı temsil edecek şekilde tek taraflı olarak AB tam üyeliğine kabul etti ve Türkiye'yi Kıbrıs'ta işgalci saydı. Hem de Türk tarafı BM'nin Annan Planını kabul etmiş Rum tarafı ise reddetmişti. Çünkü Avrupa hem Türkofobik hem de İslamofobiktir. 

Onun için sevgili Özgür Papandreou'yu yanına alıp Erdoğan'a beraber sallamaktansa CHP içinde gerçekten bu konularda bilgisi olan birilerine danışsaydın keşke.

Devamı >>

Trump Rusya'nın yayılmacı vizyonunu anlayamıyor

Putin Trump ile kedinin fareyle oynadığı gibi oynuyor. Çünkü Trump kendi gibi başarılı bir girişimci olan Elon Musk ile birlikte kendi aklına çok güvendi ve Amerikan devlet aklını küçümsedi.

Putin'in çeşitli vesilelerle Ukrayna ile barış müzakereleri için ortaya koyduğu nihayi hedefler şöyledir:

1. Ukrayna'daki mevcut hükümetin devrilmesi ve yerine geçici bir hükümet kurulması. Müzakereyi o geçici hükümetle yapmak istiyor.
2. Ele geçirdikleri toprakların ilhakı ve Ukrayna'nın bu topraklarda hak iddia etmekten vazgeçmesi.
3. Ukrayna'nın NATO'ya girmesinin sonsuza kadar engellenmesi.

Bu şartlar sadece Ukrayna'yı değil her bakımdan Avrupa'nın güvenliğini de tehdit ediyor.

Rusya ABD ile masaya oturmuş gibi yapıyor. Şimdilik masaya oturmayan tarafın Ukrayna olduğunu göstermeyi ve Ukrayna'yı ABD nezdinde izole etmeyi başardı. Diğer taraftan askeri saldırıyı sürdürüyor ve sahada etkinliğini genişletiyor. Rusya'nın Ukrayna işgali altındaki Kursk bölgesini kurtarmaya devam ederken Ukrayna topraklarında ilerlemeye ve kendisinin işgal ettiği alanları genişletmeye de devam ediyor.

Trump ise hala Zelenski ile değerli maden pazarlığında ...

Tarihsel olarak Avrupa'nın Rus yayılmacılığını sınırlayıcı bir rolü var.  Rusya'nın Osmanlı ile yaptığı birçok savaşta ele geçirdiği toprakları Avrupa'nın zorlaması ile anlaşma masasında terk etmek zorunda kalmıştı. Rusya 19 yüzyıl boyunca Osmanlı ile yaptığı savaşlarda özellikle Balkanlarda Osmanlı'dan kazandığı hemen hemen tüm toprakları geri vermek zorunda kaldı. Bunun en açık örneği 1877'deki 93 Harbinde Avrupa'nın reddetmesi sonucu Ayastefanos Antlaşması'nın kaldırılıp yerine Berlin Anlaşmasının yapılmasıdır. Yine Avrupa'nın baskısı ile 1812 savaşında ve 1829'daki Edirne anlaşmasında Rusya savaşta kazandığı Balkanlardaki toprakları Osmanlı'ya geri vermek zorunda kaldı. Avrupa'nın Rusya yayılmacılığına karşı harekete geçtiği en önemli olaylardan birisi de 1853'teki Kırım savaşıdır. Kırım Savaşı'nda Rusya tek başına Osmanlı'ya karşı harekete geçerken Avrupa ülkeleri (İngiltere Fransa ve Sardunya) Rusya'nın Osmanlı topraklarını ele geçirmesine karışı olduklarından Osmanlı lehine bir ittifak kurup Rusya'ya karşı savaşa katılmışlardır.

Neticede Avrupa Rusya'nın genişlemesini durdurmaya çalışmıştır. Bu durum 2 Dünya Savaşı'ndan sonra bozulmuştur. Böylece NATO da buna karşı kurulmuştur. Hatta Türkiye'nin NATO'ya girme sebebi de Rus yayılmacılığına karşı duyulan endişedir.

Bugün de Avrupa Rusya'nın Ukrayna Savaşı'nda toprak ilhakına karşı son derece hassas durumdadır ve kırmızı çizgisidir. Bu Amerikan ve Atlantik siyaseti içinde geçerlidir. Ama Trump ve kendisi gibi akla bir karış havada olan kurmayları bunun çok farkında görünmüyor.

Devamı >>

Ölünün ardından neden olumsuz konuşuluyor

Ben çok büyük zulüm haksızlık ve düşmanlık yapan kişiler haricinde ölülerin ardından olumsuz konuşulmasını tasvip etmiyorum. Fakat kanımca bir insanın arkasından iyi konuşulmasını da hakketmesi gerekir. Değilse kişi hakkında susmak en iyisidir.

Volkan Konak'ın ölümü üzerine her zaman olduğu gibi yine sosyal medya bölünmüş ve çalkalanmış durumda. Genelde dindar kesimin arkasından onun iyi konuşmadıklarını gördüğümden hemen onu araştırmaya giriştim, twitter'ında paylaştığı twitlere ve yaptığı konuşmalara, paylaşımlara baktım. Volkan'ın laik-dindar çatışmasında açıkça taraf olduğu ve dindar kesime karşı olduğu twitter paylaşımlarından da anlaşılabilir. Ayrıca "ben ölünce beni gömmeyin, beni yakın, küllerimi de Karadenize ve Trabzona serpin" dediği de konuşuluyor. Bunun salt bir bireysel inançsızlığın gereği mi, yoksa toplumun inanç ve değerlerine bir tepki göstergesi mi olduğu tartışma ve yoruma açık.  

Benim bu konudaki genel tespitlerim şöyle:

Türkiye müslümanlarının ve İslamcılarının diğer müslüman toplumlardan daha fazla hoşgörülü olduğunu söyleyebiliriz. Yani dindarlık ile uyuşmayan bir yaşam biçiminiz varsa bu Türkiye müslümanları ve İslamcıları için sorun teşkil etmez. Ama siz dindarlığa ve islamcılığa saldırıyorsanız o başka.

Yakın bir dönemde Müslüm Gürses, Cüneyt Arkın, Ferdi Tayfur, Filiz Akın, Kenan Işık, Ahu Tuğba, Erkin Koray ve hatırlayamadığım yada ismini bilmediğim diğer bazı ünlüler öldü. Ben bunların arkasından kötü bir söz söyleyen bir dindar görmedim. Neden, halbuki bu insanların yaşam biçimleri hiçbir şekilde islam ile uyuşmuyordu. Hatta bunların sadece bireysel yaşamları değil, icra ettikleri sanatları da İslam'a uygun değildi.

Burada kişilerin hayatlarının ve hatta sanatlarının İslam ile uyuşup uyuşmaması değil, İslam ve müslümanlara karşı olumsuz davranışları, sözleri ve tavırları etkili oluyor.

Yanlış hatırlamıyorsam Ahmet Kaya da "öldükten sonra beni yakın" demişti. Fakat bu sözünden dolayı Ahmet Kaya'ya laf söyleyen bir dindar hatırlamıyorum. Ahmet Kaya ömrünün sonlarına doğru Diyarbakırda verdiği bir konferansın ardından söylediği sözler özellikle milliyetçi tayfa tarafından hedef alınmasına sebep olmuştu.

Kemal Sunal'ın politik duruşu bellidir ve muhafazakar karşıtı sol çizgisi oldukça belirgindir. Filmlerinin çoğu Aziz Nesin'in kitaplarından uyarlanmıştır. Ama hepimiz filmlerini izledik sevdik, üzerimize alınmadık. Aynı şey İlyas Salman için de geçerli idi. Banker Bilo'nun burjuva ve muhazakar karşıtı rolleri bir dindarı hiçbir zaman rahatsız etmedi. Ama son zamanlarda İlyas Salman sosyal medya aracılığı ile dindar kesimi hedef alan açık mesajlar veriyor ve bu polemiğin ve çatışmanın bir parçası oluyor. Bu durumda hedef aldığı kesimlerce onun sanatına saygı gösterilmeyeceği açıktır.

Aslında anlatmak istediğim şudur:

Sanat yaratıcılığın ve hayal gücün ifade biçimi olarak tanımlanır. Eğer bu tanımı daha da daraltırsak "sanatın bir ifade biçimi olduğunu" söylememiz gerekir. Sanatçılar kendi mesajlarını, umutlarını hayallerini düşüncelerini korkularını ve ümitlerini sanatsal yaratıcılık yoluyla aktarırlar. Bu yönüyle sanat toplumsal değişimin başlatıcısı ve temel bir dinamiği olduğu kabul edilir. Dolayısı ile bir sanatçının sanat yoluyla verdiği mesajlar hedef kitlenin inancına aykırı olsa da tolere edilebilir. Fakat sanatçı bizzat sanatı yerine kendisi bir özne olarak kamplaştırıcı faaliyette bulunduğunda aynı tolerasyon gösterilmez.

İyi sanatçılar hangi düşünceden olurlarsa olsunlar düşüncelerini icra ettikleri sanatlarında verirler. Kötü sanatçılar ise düşüncelerini Twitter'dan dile getirir ve kamplaştırıcı bir dil kullanırlar. Elbette böyle devam ettiği sürece sataştığı kesimler onların sanatına ve kişiliğine da saygı göstermeyecektir.

Devamı >>